Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie vzw
Vlaanderen - Brussel

Provinciale afdeling LIMBURG

laatste aanpassing / last update: 25.05.2014

Excursie Programma 2014

• Na het succes van de cursus Industrieel Erfgoed die in Limburg werd gehouden plannen we nog 2 excursies in 2014.

Op zaterdag 21 juni 2014 bezoeken we NEREM en TONGEREN.

Nerem ligt in het zuidoosten van Tongeren en is vooral bekend om het riviertje de Jeker, die er langs stroomt met de vele watermolens in het verleden.

Bij het vroegere station ligt de voormalige chocoladefabriek Rosmeulen en vanaf 1973 tinfabriek Riskin. De directeur van deze fabriek woonde in het jugendstil gebouwde kasteel Rosmeulen.(Florent Rosmeulen)
Het fabrieksgebouw met een forse voorgevel van 200 m in jugendstil telde eerst 2 verdiepingen met een torengebouw van 5 verdiepingen en er werkten een 100tal werknemers.
Het was een van de eerste gebouwen opgetrokken uit gewapend beton.
De fabriek had een eigen aansluiting op het spoor. De ruwe cacaobonen werden op de vijfde verdieping aangevoerd en ondergingen vervolgens op iedere verdieping een aanvullende behandeling, waarna het gereed product op de begane grond verpakt en verzonden werd naar o.a. de Belgische Congo. De zaken verliepen voorspoedig, maar door WO I moest de productie worden stilgelegd door gebrek aan grondstoffen. In 1920 werd de onderneming een NV onder de naam Anciens Etablissements Rosmeulen.

In 1931 kwamen er problemen met het beheer en in 1934 werd de fabriek openbaar verkocht.
Tijdens de WO 2 werden de gebouwen bezet door militairen. In 1949 werd de zaak verkocht aan Bosson, fabrikant van weefgetouwen. In 1972 werd het eigendom overgedragen aan Riskin tingieterij. De producten waren wereldwijd bekend. Echter ook in de tinnen relatiegeschenkenbranche kwam de klad, waardoor het bedrijf moest stoppen.
Tijdens de tingieterij periode werd de specifieke ingang met gekleurd jugendstil glas gerealiseerd. Het gebouw is beschermd.

Vervolgens rijden we naar de Motmolen in Tongeren.

De Motmolen is een pompmolen die het Tongerse stadswater oppompte uit de Daalbron in Lauw.
De molen heeft een prachtig ijzeren slagrad met houten schoepen type Sagebien uit 1903, een kamwiel dat de beweging van het rad overbrengt naar twee zuigerpompen, die het drinkwater naar het expansievat stuwen.
Van hieruit werd het water naar de watertorens geleid.
Ook het sluiswerk is bewaard gebleven..

De Motmolen werd in 1986 beschermd als monument
Ze kreeg in 2001 een opfrisbeurt: het rad werd toen gerestaureerd, de asbussen vernieuwd, het metaalwerk behandeld. Het rad kreeg nieuwe houten schoepen in lork. Het molengebouw kreeg een nieuw dak.
Daar bleef het bij. Een maal per jaar draait het rad bij gelegenheid van … molendag Limburg.
Er bestaan op dit ogenblik, noch bij de stad Tongeren, nog bij de De Watergroep (eigenaar van de molen) plannen om deze in Vlaanderen unieke molen te interpreteren en te ontsluiten. Misschien kunnen we met VVIA afd. Limburg een ideeën-eitje in het juiste nest leggen ;-)

DEELNAME.

Uitsluitend inschrijven via: limburg@vvia-limburg onder gelijktijdige betaling van 5 euro per persoon (leden) of 9 euro (voor niet-leden)
op bankrekening BE70523080602025, van VVIA afd Limburg, Zonhoven (penningmeester R. Bollen)

Voor informatie: ofwel per e-mail, of via
Ton Henrar, secretaris: En Bueren 62, 4690 Eben Emael, Tel.0488-394864

Najaarsexcursie :

Onze najaars excursie staat gepland voor zaterdag 6 september , aanvang 15.00 uur bezoek aan brouwerij/stokerij van WILDEREN met daarna een bezoek aan een watermolen in de buurt van Sint Truiden.